Ważność Ramy działań dla regionów górniczych i górniczych na lata 2013-2018 stanowił punkt krytyczny w przemyśle węglowym w Hiszpanii. Plan ten obejmował zarządzanie uporządkowanym zamknięciem sektora i ustanowił pomoc gospodarczą w celu łagodzenia skutków w regionach górniczych. Od czasu jego wdrożenia szeroko dyskutowano, czy górnictwo węglowe ma przyszłość w miksie energetycznym kraju.
Kontekst ram działania
El Ramy działania dla górnictwa węgla kamiennego Stanowiło to część szeregu wysiłków rządu mających na celu zapewnienie pracownikom przemysłu sprawiedliwej transformacji, przy jednoczesnym dostosowaniu się do przepisów Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska. Plan obejmował konkretne środki, od wcześniejszych emerytur po motywacyjne zwolnienia, a także utworzenie funduszu na rzecz reindustrializacji regionów górniczych.
Wraz z zakończeniem ram w 2018 r. wzrosła niepewność zarówno wśród pracowników, jak i regionów zależnych od górnictwa. Związki takie jak CCOO, UGT i USO domagały się przedłużenia lub nowego planu które umożliwiłyby zachowanie przemysłu po tej dacie.
Negocjacje prowadzone z Ministerstwem Energii, reprezentowanym przez Daniela Navię, dotyczyły ewentualnej restrukturyzacji planu. Związki zawodowe wykazały jednak silny opór wobec modelu uprzywilejowanego natychmiastowego zamykania kopalń bez uprzedniego zapewnienia skutecznej reindustrializacji.
Scenariusz ten wywołał zróżnicowane opinie, zarówno w sektorze politycznym, jak i biznesowym. Podczas gdy Dekret królewski w sprawie zamknięcia elektrowni cieplnych został zaprojektowany w celu promowania przejścia na energię odnawialną, wielu postrzegało ten środek jako szkodliwy dla regionów, których dynamika gospodarcza opierała się na sektorze węglowym.
Stanowisko związków
Przede wszystkim związkowcy UGT i CCOO, podkreślił znaczenie zachowania części rodzimego węgla w miksie energetycznym. Z ich oświadczeń wynika, że oznaczałoby to nagłe zamknięcie utratę tysięcy miejsc pracy i struktury przemysłowej których w krótkim okresie nie da się zastąpić.
La UGT argumentował że „zaangażowanie Unii Europejskiej i rządów krajowych nie powinno skupiać się wyłącznie na zamykaniu kopalń, ale na ich utrzymaniu, przy jednoczesnym promowaniu reindustrializacji regionów górniczych”.
Ze swojej strony CCOO broniła stanowiska, że Krajowy węgiel powinien w dalszym ciągu stanowić część miksu energetycznego po 2018 roku. Obie organizacje podkreśliły znaczenie wznowienia projektów związanych z wychwytywaniem i składowaniem CO2, będącym jednym z najważniejszych celów na poziomie europejskim, polegającym na ograniczeniu emisji zanieczyszczeń.
Mechanizmy ciągłości sektora
Ze związkami zawodowymi i samym Ministerstwem Energii dyskutowano o mechanizmach, które można wdrożyć, aby przedłużyć żywotność kopalń i ciepłowni zależnych od krajowego węgla. Wśród propozycji zaproponowano promocję włączenie węgla do miksu energetycznego w ramach kryteriów „gwarancji dostaw”..
Jedną z najbardziej godnych uwagi propozycji było wspieranie rozwoju Projekty wychwytywania i składowania CO2, co zmniejszyłoby emisję gazów cieplarnianych i utrzymało węgiel jako opłacalną opcję z ekologicznego punktu widzenia.
Ponadto zaproponowano reaktywację wszelkich mechanizmów, które mogłyby pozwolić na kontynuację wykorzystania krajowego węgla w elektrowniach cieplnych, o ile byłyby one zgodne z przepisami środowiskowymi ustanowionymi przez Unię Europejską.
Dekarbonizacja: droga nieunikniona
Pomimo wysiłków związków zawodowych na rzecz przedłużenia żywotności węgla rzeczywistość jest taka Dekarbonizacja jest wspólnym celem globalnej polityki energetycznej. Komisja Europejska wraz z organizacjami międzynarodowymi promowała stopniowe ograniczanie zużycia paliw kopalnych w celu spełnienia porozumień Wspólnoty Pakt Paryski i ograniczyć globalne ocieplenie.
Wywołało to intensywną debatę na temat środków, jakie należy podjąć, aby zapewnić „Po prostu przejście» który nie szkodzi pracownikom ani społecznościom uzależnionym od węgla. The Globalny sojusz na rzecz wyeliminowania węgla, a także różne organizacje pozarządowe, takie jak Greenpeace, nieustannie nawołują do przyspieszenia zamykania elektrowni węglowych. W Hiszpanii oczekuje się, że do 2025 r. wszystkie elektrownie węglowe przestaną działać.
Firmy takie jak Endesa i Iberdrola rozpoczęły już zamykanie zakładów. Jednak według raportu CCOO, jednorazowe wykorzystanie węgla odpowiadało aż do 60% emisji CO2 w Hiszpanii, co doprowadziło do silnego skupienia się na energiach odnawialnych w celu zastąpienia tej zależności.
Umowy o sprawiedliwej transformacji
W ramach porozumień zarządzających zamknięciem kopalń i elektrociepłowni, tzw Umowy o sprawiedliwej transformacji. Umowy te mają na celu łagodzenie skutków społeczno-gospodarczych spowodowanych dekarbonizacją, zapewnienie zatrudnienia i zachęcanie do inwestowania w zrównoważone projekty na dotkniętych obszarach.
Endesa, Naturgy i Iberdrola to tylko niektóre z firm zaangażowanych w te umowy, podpisane wspólnie z rządem i związkami zawodowymi. Dokumenty te zawierają zobowiązania do utrzymać miejsca pracy, zlikwidować zakłady i ekologicznie przywróć środowisko kopalni i zakładów.
Jednym z najczęściej komentowanych środków jest relokacja pracowników dotknięte w powiązanych sektorach, takich jak energia odnawialna. Umowy te promują także tworzenie miejsc pracy przy regeneracji ekosystemów i instalacji nowej infrastruktury energetycznej.
W niektórych regionach Asturii i León uruchomiono już projekty pilotażowe dotyczące odbudowy środowiska i wytwarzania czystej energii.
Zamknięcie kopalń i koniec wykorzystania węgla do wytwarzania energii elektrycznej jest nieuniknioną rzeczywistością. Jednakże wysiłki na rzecz sprawiedliwej transformacji oraz ochrony pracowników i dotkniętych nią społeczności wyznaczają drogę pełną nadziei. Kluczowe w nadchodzących latach będzie zapewnienie rozwoju zrównoważonych projektów przemysłowych, które mogą zastąpić utracone miejsca pracy i pozytywnie przekształcić regiony uzależnione od wydobycia węgla.