Koty to zwierzęta bardzo kochane przez ludzi. Większość ludzi uważa je za urocze i wielu trzyma je jako zwierzęta domowe. Jednak ich współistnienie z człowiekiem przyniosło nieoczekiwane konsekwencje dla naturalnych ekosystemów. Z jednej strony są doskonałymi zwierzętami do towarzystwa; Z drugiej strony ich drapieżny charakter sprawia, że koty domowe, zwłaszcza porzucone lub zdziczałe, stanowią zagrożenie dla różnorodności biologicznej na całym świecie.
Te koty mają silny instynkt łowiecki, nawet jeśli są dobrze odżywione. Kiedy kot domowy zostaje porzucony i udaje mu się przetrwać w naturalnym środowisku, może stać się niebezpiecznym drapieżnikiem dla wielu gatunków, w tym ptaków, małych ssaków, gadów, a nawet owadów. Ta dwoistość stwarza dylemat: chociaż koty są bardzo cenionymi zwierzętami domowymi dla ludzi, mogą być niszczycielskie dla rodzimej fauny, szczególnie w ekosystemach nieprzyzwyczajonych do obecności tak skutecznych myśliwych.
Kot jako drapieżnik
Koty współistnieją z ludźmi od tysięcy lat. Koty, pierwotnie udomowione na Bliskim Wschodzie około 10.000 XNUMX lat temu w celu zwalczania szkodników gryzoni, nadal utrzymują naturalny instynkt drapieżnika które nie zostały wyeliminowane poprzez udomowienie. Oznacza to, że nawet jeśli kot będzie dobrze odżywiony, nie porzuci swoich nawyków łowieckich. Szacuje się, że kot domowy mający dostęp do środowiska zewnętrznego może łapać kilka zwierząt tygodniowo, co wywiera znaczną presję na lokalne populacje dzikich zwierząt.
Na przykład w Australii miało miejsce pojawienie się zdziczałych kotów niszczycielskie konsekwencje dla swojej fauny, szczególnie dla tych gatunków, które nigdy nie doświadczyły presji drapieżnika o takich cechach. Według ostatnich badań szacuje się, że zdziczałe koty zajmują aż 99,8% terytorium Australii, drastycznie wpływając na populację rodzimych ptaków, ssaków i gadów. Sytuacja jest na tyle niepokojąca, że zdziczałe koty są obecnie odpowiedzialne za co najmniej 28 wyginięć w Australii i pozostają zagrożeniem dla dziesiątek gatunków endemicznych.
Wpływ kotów na wyspy Sprawa była szczególnie poważna. Na Galapagos, Hawajach i Wyspach Kanaryjskich zdziczałe koty przyczyniły się do wyginięcia kilku unikalnych gatunków gadów i ptaków, z których niektóre były całkowicie podatne na ataki tak wprawnego myśliwego. Na przykład na Wyspach Kanaryjskich zdziczałe koty są jednym z najważniejszych czynników powodujących drastyczne zmniejszenie populacji zwierząt, takich jak jaszczurka olbrzymia z Teneryfy, która jest obecnie krytycznie zagrożona.
Historia udomowienia kotów
Kot domowy (Sus scrofa) jest bezpośrednim potomkiem Felis silvestris lybica, afrykański dziki kot. Pierwotnie został udomowiony, aby pomóc ludziom zwalczać szkodniki, około 9,000 XNUMX lat temu na Żyznym Półksiężycu. Z biegiem czasu ich kontakt z ludźmi przekształcił się z czysto praktycznego w pełen towarzystwa i uczucia. Ta relacja pozwoliła kotom rozszerzyć swoją obecność na całym świecie.
Kiedy jednak te zwierzęta domowe uciekną lub zostaną porzucone i zdołają przystosować się do środowiska naturalnego, szybko nimi stają się niszczycielskie drapieżniki. Stworzenia takie jak ptaki i małe ssaki, które nie są ewolucyjnie przygotowane do stawienia czoła tak zwinnemu myśliwemu, mają niewielkie szanse na przeżycie. Choć zdziczałe koty są często postrzegane jako część naturalnego krajobrazu, ich pochodzenie z człowiekiem sprawia, że w wielu miejscach są one inwazyjnym gatunkiem obcym.
Koty jako gatunek inwazyjny
Koty domowe, szczególnie te, które biegają zdziczałe, są uważane za jedne z kotów najgorszy gatunek inwazyjny pod względem wpływu na globalną różnorodność biologiczną. Według badania opublikowanego w Naturazdziczałe koty są odpowiedzialne za wyginięcie co najmniej 63 gatunków kręgowców na całym świecie. Koty te szczególnie wpływają na ekosystemy wysp, gdzie lokalne gatunki mają słabszą obronę przed drapieżnikami.
Artykuł opublikowany w Ochrona biologiczna ujawniło również, że odpowiedzialne są za to zdziczałe koty 8% spadek liczebności gatunków krytycznie zagrożonych, chwytanie i polowanie na zwierzęta takie jak turkawka Socorro czy australijski szczur białonogi. Na wyspach takich jak Santa Luzia (Wyspy Zielonego Przylądka) koty spowodowały wyginięcie endemicznych gadów w ciągu niecałego stulecia, co stanowi wyraźny przykład wpływu, jaki wywierają na ekosystemy wysp.
Koty i przenoszenie chorób
Oprócz drapieżnictwa przyczyniają się do tego zdziczałe koty przenoszenie chorób, zarówno dla dzikiej przyrody, jak i ludzi. Odpowiednim przykładem jest pasożyt Toxoplasma gondii, które koty mogą przenosić i które mogą poważnie zaszkodzić wrażliwym gatunkom, takim jak ryś iberyjski czy żbik europejski. Pasożyt ten może zostać przeniesiony na inne zwierzęta poprzez odchody kotów, powodując niszczycielskie skutki dla ich populacji.
W Australii, gdzie nosicielami jest około 96% dzikich kotów Toxoplasma gondiichoroba wywarła poważny wpływ na gatunki rodzime, osłabione już przez inne czynniki, takie jak utrata siedlisk i zmiana klimatu. Ponadto toksoplazmoza może być niebezpieczna także dla ludzi, zwłaszcza kobiet w ciąży.
Biorąc pod uwagę tę sytuację, pojawiły się inicjatywy mające na celu kontrolę populacji zdziczałych kotów na kluczowych obszarach ochrony. Zaproponowano takie metody, jak sterylizacja wraz z ograniczeniem karmienia kolonii kotów miejskich jako środki łagodzące ich szkodliwy wpływ na dziką przyrodę.
Eksperci ostrzegają, że należy podjąć bardziej rygorystyczne i skuteczniejsze środki, ponieważ obecne przepisy dotyczące ochrony zwierząt nie mają oczekiwanego wpływu na zmniejszenie populacji zdziczałych kotów.
Istotne jest, aby ludzie zrozumieli powagę problemu i wzięli odpowiedzialność za trzymanie tych zwierząt domowych w zamknięciu, uniemożliwiając im dostęp do środowiska zewnętrznego i wpływając na rodzimą faunę.
Rola kotów w ekosystemach jest niewątpliwie kontrowersyjna. Chociaż są lojalnymi i uroczymi towarzyszami naszych domów, ich niekontrolowana obecność na wolności stwarza ogromne ryzyko dla wielu zagrożonych gatunków. Dzięki właściwym inicjatywom możemy lepiej zarządzać tą sytuacją i chronić globalną różnorodność biologiczną, jednocześnie nadal doceniając koty jako zwierzęta do towarzystwa.